ျမစ္ႀကီးတစင္းရဲ႕ အဓိက ရွင္သန္မႈက ခရီးမိုင္ေပါင္းမ်ားစြာ၊ ေတာင္တန္းေတြ၊ ေတာအုပ္ေတြ၊ ႐ိႈေျမာင္ေတြ၊ လြင္ျပင္ေတြ၊ ၿမိဳ႕ရြာေတြ၊ အေကြ႔အေကာက္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကို ျဖတ္သန္းစီးဆင္းၿပီး ပင္လယ္ (သို႔မဟုတ္) သမုဒၵရာ ထံ ေပါင္းစပ္ ခိုလႈံရျခင္းပါ။ ပင္လယ္ထံ ေရာက္ေအာင္မစီးဆင္းႏိုင္ေတာ့တဲ့ ျမစ္ႀကီးေတြကို ေသဆုံးတယ္လို႔ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ ျမစ္ႀကီးေသဆုံးသလို ျမစ္ကိုအမွီျပဳရွင္သန္ၾကတဲ့ ျပည္သူမ်ားရဲ႕ ဘဝရပ္တည္မႈေတြလဲ အႀကီးအက်ယ္ ပ်က္ဆီးၾကရ တာပါ။ သဘာဝတရားေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ လူတို႔ရဲ႕ ဖန္တီးမႈေၾကာင့္ျဖစ္ေစ လူ႔သမိုင္းတေလွ်ာက္မွာ ေသဆုံးခဲ့ရတဲ့ ျမစ္ႀကီး ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိခဲ့ပါတယ္။ လူ႔ပေယာဂေၾကာင့္ ေသဆုံးခဲ့ရတဲ့ ထင္ရွားတဲ့ ျမစ္ႀကီးတစင္းကေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္က ျမစ္ ဝါျမစ္ႀကီး (Yellow River) ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဧရာဝတီျမစ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဗဟိုခ်က္မေနရာမ်ားကို ျဖတ္သန္း စီးဆင္းသြားသည္။ ျမစ္ဝွမ္းသည္ (၄၁၃, ၆၇၄) စတုရန္းကီလိုမီတာ က်ယ္ဝန္းၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ စုစုေပါင္းအက်ယ္အဝန္း၏ (၆၁) ရာခိုင္ႏႈန္းကို လႊမ္းျခံဳထားသည္။ ဧရာဝတီျမစ္သည္ ျမစ္ေၾကာင္းအလွ်ား (၂, ၁၇ဝ) ကီလိုမီတာနီးပါး ရွည္လွ်ားၿပီး၊ တိုင္းျပည္၏ အေရးအႀကီးဆံုး ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ေရေၾကာင္းလမ္းလည္း ျဖစ္သည္။
ဧရာဝတီျမစ္သည္ ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ မလိခႏွင့္ အင္မိုင္ခ (ေမခ) ျမစ္မ်ားေပါင္းဆံုရာမွေန၍ စတင္စီးဆင္းသည္။ ဤျမစ္ဖ်ား ခံရာ ျမစ္ႏွစ္စင္းလံုးသည္ ဟိမဝႏၱာေတာင္တန္း၏ အေရွ႔ေတာင္ပိုင္းေဒသမွ ျမစ္ဖ်ားခံလာျခင္း ျဖစ္သည္။ အင္မိုင္ချမစ္ သည္ ပူတာအိုေျမာက္ဘက္ရွိ လင္ေဂြလာ ေရခဲေတာင္ထြဋ္ (Languela Glacier) မွာ စတင္ေပၚ ထြန္းသည္။ ျမစ္ဆံုသည္ ကခ်င္ျပည္နယ္ၿမိဳ႔ေတာ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႔၏ ေျမာက္ဘက္ (၂၈) မိုင္ အကြာတြင္ တည္ရွိသည္။ ဧရာ၀တီအတြင္း စီး၀င္သည့္ အဓိကေရေ၀ျမစ္ ၃ ခုမွာ ခ်င္းတြင္း၊ ေရႊလီႏွင့္ ျမစ္ငယ္ျမစ္တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ဗဟိုကို ျဖတ္သန္းစီးဆင္း လာရင္း ေတာင္ဖက္ပိုင္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယအႀကီးဆံုးၿမိဳ႔ေတာ္ မႏၱေလးအနီး၌ ဆံုၾကသည္။ ျမစ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၏ ဗဟိုခ်က္မေဒသမ်ားႏွင့္ တိုင္းျပည္၏ ဒုတိယအႀကီးဆံုး ၿမိဳ႔ျဖစ္ေသာ မႏၱေလးၿမိဳ႔ကို ျဖတ္သန္း စီးဆင္းသြားသည္။