လူမွန္ရင္စာနာစိတ္ထားပါ

Written by လူထုစိန္၀င္း
အေမရိကန္သုံး ဘန္းစကားေတြထဲမႇာ မၾကာခဏေတြ႔ရတတ္တဲ့ Manimal (Man+animal) ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို လူတိရစၧာန္လုိ႔ ဘာသာျပန္ၿပီး မၾကာခဏေရးခဲ့ဖူးတယ္။ ေျခႏႇစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ လမ္းေလွ်ာက္ေနလို႔ လူလို႔ေခၚေနၾကရေပမယ့္ စိတ္ဓာတ္ နဲ႔အက်င့္စ႐ုိက္က တိရစၧာန္အ႐ုိင္းအစိုင္းနဲ႔ ခြၽတ္စြပ္တူေနတဲ့ လူမ်ဳိးေတြကို လူလို႔မေခၚထုိက္ေၾကာင္း ေရးတာျဖစ္ပါတယ္။

နဖူးလက္တင္စဥ္းစားဖုိ႔မလို
တခ်ဳိ႕က လူပဲဒါေလာက္ေတာ့ မဆုိးႏိုင္ပါဘူးလို႔ ေျပာတတ္တယ္။ ႐ုပ္၀တၴဳပစၥည္းေတြ သိပ္ထြန္းကားတဲ့ အဆင့္မ်ဳိးကိုမေရာက္ေသးတာတစ္ေၾကာင္း၊ ျဗဟၼစိုရ္တရားေလးပါးကို အေလးထားတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမႇာ ေနထိုင္ျခင္းျပဳရတာက တစ္ေၾကာင္းေၾကာင့္ သူ႔ပတ္၀န္းက်င္မႇာ တိရစၧာန္အက်င့္စ႐ုိက္နဲ႔ ျပဳမူက်င့္ၾကံတာေတြရႇိသိပ္ၿပီး မျမင္မေတြ႔ရလို႔ လူပဲဒါေလာက္ေတာ့ မဆုိးႏုိင္ပါဘူးလုိ႔ ေျပာတာျဖစ္တယ္။ နဖူးေပၚလက္တင္ၿပီး စဥ္းစားစရာေတာင္ မလိုပါဘူး။ သတင္းစာတစ္ ေစာင္ ေကာက္လႇန္ၾကည့္လိုက္တာနဲ႔တင္ ကမၻာတစ္ခုလုံးမႇာ လူသားေတြ ဘယ္ေလာက္ထိ ကမ္းကုန္ေအာင္ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္ကုန္ၾကၿပီလဲ ဆိုတာေတြ မျမင္ခ်င္အဆုံးေတြ႕ရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကေလာင္ရႇက္လို႔ မေရး၀ံ့ခရီးသည္အျပည့္ပါတဲ့ ေလယာဥ္ႀကီးေတြ အပိုင္စီးၿပီး လူေတြေသာင္းခ်ီရႇိေနတဲ့ မိုးေမွ်ာ္တုိက္ႀကီးႏႇစ္လုံးကို ၀င္ေဆာင့္တဲ့ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈမ်ဳိး ဘယ္တုန္းက ၾကားဖူးခဲ့လို႔လဲ။ လူမပါတဲ့ ေလယာဥ္ေပၚကေနၿပီး မူလတန္းေက်ာင္းေလးေပၚက်က်၊ ေဆး႐ုံေပၚက်က်၊ က်ခ်င္တဲ့ေနရာက်၊ မေကာင္းသူထိပ္ ေကာင္းသူထိပ္ပဲဆုိၿပီး ဗုံးၾကဲခ်တာမ်ဳိးေရာ ဘယ္အခါကမႇ ၾကံဳဖူးလို႔လဲ။ လူတစ္ေယာက္က စိတ္႐ူးထၿပီး ေမာင္းျပန္ေသနတ္ႀကီးနဲ႔ မူႀကိဳေက်ာင္းကေလးထဲ၀င္ၿပီး ဒလၾကမ္းေမႊ႔ယမ္းတာမ်ဳိးေကာ ဘယ္ေခတ္ကၾကားဖူးလို႔လဲ။ ကေလာင္ရႇက္လို႔ မေရး၀ံ့တဲ့ ယုတ္မာမႈေတြ အမ်ားႀကီးရႇိေသးတယ္။ အားလုံးေတြ႔ေန ဖတ္ေနၾကမႇာပါ။
ကိုယ့္အနီးနားပတ္၀န္းက်င္က လူေတြၾကားမႇာ စာနာစိတ္ဆုိတာေလးကို မေမ့မေလ်ာ့ ရႇိေနေစဖုိ႔ေတာ့ အခါခပ္သိမ္း ေဟာေနေျပာေနရမႇာပဲ . . .

ပိန္မသာ လိန္မသာ
အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမႇာသာ လူေတြ႐ုိင္းကုန္ၾကတာမထင္နဲ႔ ကိုယ့္အနားပတ္၀န္းက်င္မႇာလည္း ႐ိုင္းကုန္တာပါပဲ။ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ စာရိတၲပိုင္းမႇာေတာ့ ပိန္မသာလိန္မသာလို႔ ေျပာရင္ေတာင္ ရႏိုင္ေလာက္တယ္ ထင္မိတယ္။ ၾကည့္ေလ။ အလႇဴ မဂၤလာပြဲေနပြဲထုိင္လို လူေတာႀကီးထဲကို ရင္ဗလာေက်ာဗလာနဲ႔ ရင္ရႇားဂါ၀န္ႀကီး၀တ္လာတာမ်ဳိး ဘယ္အခါက ျမန္မာမိန္းကေလးေတြ လုပ္ရဲၾကလို႔လဲ။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားေခတ္ ေက်ာင္းသူေတြဟာ ထမီကို ႏႇစ္ထပ္၀တ္ၾကတာပါ။ ေအာက္က ပိတ္လုံခ်ည္ရဲ႕ ဇာနားကေလးကို အေပၚလုံခ်ည္ရဲ႕အနားမႇာ ညီညီညာညာေပၚေနေအာင္ ဂ႐ုစိုက္၀တ္ၾကပါတယ္။ အခုေခတ္ေတာ့ နဂိုကပါးေနၿပီးသားလုံခ်ည္စကို စကတ္ထမီခ်ဳပ္၀တ္လုိက္ေတာ့ ဖန္ေပါင္းေခ်ာင္ထဲ ေရႊငါးလႊတ္ထားသလို ျဖစ္ေနပါေတာ့တယ္။

ျမင္ပါမ်ားေတာ့ ႐ိုးေနၿပီ
ျမင္မေကာင္း ႐ႈမေကာင္းေအာင္ တုိတိုေနတဲ့ စကတ္တိုေဘာင္းဘီတုိေတြနဲ႔ လမ္းသလားေနတဲ့ ျမင္ကြင္းေတြကေတာ့ ျမင္ပါမ်ားလို႔ ႐ိုးသေလာက္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဇာတ္စင္ေပၚမႇာကေနတဲ့ ဇာတ္မင္းသားကို ပြဲၾကည့္ပရိသတ္မိန္းကေလးက စင္ ေပၚတက္ပန္းကုံးစြပ္ရင္းဖက္နမ္းတဲ့ ျမင္ကြင္းမ်ဳိးကလည္း အဆန္းမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ျမန္မာယဥ္ေက်းမႈက အရြယ္ေရာက္ေနတဲ့ သမီးကအေမကို ဖက္နမ္းႏႈတ္ဆက္တယ္ဆိုတာ မ်ဳိးေတာင္လုပ္ေလ့ရႇိတာမ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူး။ အခုေတာ့ အကယ္ဒမီပြဲေတြ မႇာ နမ္းလိုက္ၾကတာ မ်က္စိကိုေနာက္ေနတာပါပဲ။ ေနာက္ၿပီးရႇိေသးတယ္။ အပ်ဳိအရြယ္မိန္းကေလးေတြက ကြၽန္မရည္းစားက ဘယ္သူ ဘယ္၀ါပါဆုိၿပီး ဂ်ာနယ္ေတြထဲမႇာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားတာမ်ဳိး။ ေနာင္မယူျဖစ္တဲ့အခါက်ေတာ့ နာမည္ဆုိး ႀကီးျဖစ္က်န္ရစ္ေရာ။

ကမ္းကုန္ေနၿပီ
အေနာက္ႏုိင္ငံေတြမႇာဆုိရင္လည္း လက္မထပ္ဘဲအတူေနၿပီး ကေလးေမြးၾကတာေတြဟာ လုပ္႐ုိးလုပ္စဥ္တစ္ခုလိုလိုျဖစ္ေနၿပီ။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ကေလးေမြးၿပီး သုံးႏႇစ္ေလးႏႇစ္ၾကာမႇာ လက္ထပ္ၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ေလးငါးေျခာက္ႏႇစ္ အတူေနၿပီးမႇ ႏႇစ္ဦးသေဘာတူ လမ္းခြဲၾကတယ္။ အတြဲအသစ္ကိုယ္စီနဲ႔ အတူေနၾကျပန္တယ္။ စာေစာင္ေတြကလည္း အတူေနအေဖာ္လို႔ (companion partner)ေရးၾကတယ္။ ခ်ဳပ္ၿပီးေျပာရရင္ ကမၻာတစ္ခုလုံးမႇာ လူသားေတြဟာ ရႇက္ျခင္းေၾကာက္ျခင္းဆိုတဲ့ ဟီရိၾသတပၸတရား ကင္းမဲ့ကုန္ၾက႐ုံမက ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ ေနရာမႇာလည္း ကမ္းကုန္ေနၿပီလို႔ ေျပာရေတာ့မႇာျဖစ္တယ္။ သႀကၤန္ေရကစားေနတဲ့ လူေတြၾကား ဗုံးခြဲတယ္ဆုိတဲ့လုပ္ရပ္ကို သာၾကည့္ပါေတာ့။

ေငြကျခယ္လႇယ္
လူသားေတြ အရႇက္အေၾကာက္ကင္းမဲ့ၿပီး ႐ုိင္းသထက္႐ုိင္းလာရတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ ေနရာတကာမႇာ ေငြကျခယ္လႇယ္တဲ့ ေနရာကိုေရာက္လာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္ထင္ပါတယ္။ ဒီေခတ္မႇာ ေငြမရႇိရင္ လူရာမ၀င္ေတာ့ဘူး။ ေငြရႇိရင္ေတာ့ ဘာမဆုိအကုန္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဘယ္နည္းနဲ႔ရရ ေငြရဖုိ႔အဓိကျဖစ္လာတယ္။ ''ေၾကာင္ျဖဴတာမည္းတာ အေရးမႀကီးဘူး။ ႂကြက္မိဖုိ႔သာလိုရင္းပဲ'' ဆိုတဲ့ အဘိဓမၼာက ေနရာတုိင္းလႊမ္းမိုးလာတယ္။ ေငြရဖုိ႔အတြက္ လူေတြဟာ ဘနဖူးကိုေတာင္ သိုက္တူးဖုိ႔ ၀န္မေလးၾကေတာ့ဘူး။ မူ၀ါဒ'Principle' တုိ႔ ဂုဏ္သိကၡာ 'Dignity'၊ 'Honour' တုိ႔ဆိုတာေတြကို ထည့္စဥ္းစားမေနေတာ့ဘူး။ စဥ္းစားတဲ့ လူဆိုရင္လူမုိက္ပဲ။ လူ႔တန္ဖုိးဆိုတာေငြပဲ ဂုဏ္သိကၡာမဟုတ္ဘူး။

ဘာေၾကာင့္အက်င့္ပ်က္တာလဲ
ေငြေၾကာင့္သာမဟုတ္ရင္ လူေတြဒီေလာက္ပ်က္စီးစရာအေၾကာင္း မရႇိပါဘူး။ ယိုးဒယားကသက္ဆင္ အာဏာကို ခုထိတန္းတန္းစြဲျဖစ္ေနတာ ေငြေၾကာင့္ပဲ။ ခ်မ္းသာသထက္ ပိုခ်မ္းသာခ်င္တဲ့ ေလာဘေၾကာင့္ပဲ။ ေလာကမႇာ ဘယ္သူမႇ အက်င့္ပ်က္ ျခစားသူလို႔ အေခၚခံခ်င္မယ္ မထင္ပါဘူး။ ေငြေၾကာင့္သာ သိသိႀကီးနဲ႔က်ဴးလြန္ေနၾကတာျဖစ္မႇာပါ။ ဘယ္မိန္းကေလးမႇ မလုံတလုံ၀တ္ၿပီး ဓာတ္ပုံ႐ုိက္ပုိက္ဆံရႇာခ်င္မယ္လို႔ မထင္ပါဘူး။ ေငြရဖုိ႔အတြက္ လုပ္ရတာျဖစ္မႇာပါ။ ေပ်ာ္လို႔ အႏႇိပ္ခန္းမႇာ အလုပ္လုပ္တယ္ဆိုတဲ့ မိန္းကေလးမ်ဳိးလည္း ရႇိမယ္မဟုတ္ပါဘူး။ ေငြေၾကာင့္ပါပဲ။

မေကာင္းတာလုပ္မႇ ေကာင္းတာျဖစ္
အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမႇာလည္း လူေတြ႐ုိင္းသထက္႐ုိင္းလာၾကတာေတြကို သိပါတယ္။ သမၼတေရဂန္ လက္ထက္ကဆုိရင္ ေက်ာင္းေတြမႇာ ဘာသာေရးသင္ခန္းစာေတြ ထည့္သြင္းသင္ၾကားဖုိ႔ေတာင္ ၾကံစည္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ကန္႔ကြက္သူမ်ားလုိ႔သာ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ခဲ့တာပါ။ အေကာင္အထည္ေပၚခဲ့ရင္လည္း အရာေရာက္မယ္ မထင္ပါဘူး။ ဒီေခတ္လူေတြရဲ႕ ပညာတတ္ေျမာက္မႈႏႈန္း ျမင့္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ မေကာင္းမႈကို မေကာင္းမႈမႇန္းသိပါ တယ္။ မသိလို႔ ျပဳမူေနၾကတာမဟုတ္ပါဘူး။ ေကာင္းတာကိုလုပ္ခ်င္ေပမယ့္ ေကာင္းတာလုပ္လို႔ ေကာင္းတာေတြျဖစ္မလာဘဲ။ မေကာင္းတာလုပ္မႇ ေကာင္းတာေတြျဖစ္လာတဲ့ ေခတ္ႀကီးေၾကာင့္ ေကာင္းတာေတြမလုပ္ႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ေနၾကရတာလုိ႔ပဲ စာနာစိတ္နဲ႔ ေတြးမိပါတယ္။

လက္နက္ေကာင္း
လူ႔တန္ဖိုးကို ေငြနဲ႔တုိင္းတာေနသမွ် ကာလပတ္လုံးေတာ့ ကမၻာႀကီးတစ္ခုလုံး ဒီလိုပဲ ပစၥႏၲရာဇ္အရပ္သဖြယ္ ျဖစ္ေနဦးမႇာပါပဲ။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ လုပ္ႏုိင္တာကေတာ့ ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္ ကိုယ့္လူ႔အဖြဲ့အစည္းမႇာ ေငြနဲ႔ျခယ္လႇယ္တဲ့ လုပ္ရပ္မ်ဳိးေတြ မ်ားသထက္မ်ားမလာေအာင္ တတ္စြမ္းသေလာက္ ကာကြယ္တားဆီးတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကာကြယ္တားဆီးဖုိ႔အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ လက္နက္ေကာင္းတစ္ခုရႇိပါတယ္။ ေငြရဲ႕ အရႇိန္အ၀ါတန္ခုိးၾသဇာေအာက္မႇာ ေမႇးမႇန္ေနတာကို ပြတ္သပ္အေရာင္ တင္ၿပီး ထုတ္ယူသုံးစြဲႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ 'စာနာစိတ္'ပါ။ ဘာသာတရားတုိင္းက ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္ထားဖုိ႔ ဆုံးမၾကပါတယ္။ ေငြက ဖ်က္ဆီးလို႔ ပ်က္စီးသြားခဲ့ရတာပါ။ ဒါကို မြမ္းမံျပင္ဆင္ၿပီး သုံးၾကရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။

မုိးႀကိဳးပစ္တာ ထန္းလက္ကာ
စာနာစိတ္ဆိုတာ ကိုယ္ကစၿပီးက်င့္သုံးရမႇာပါ။ သူတစ္ပါးကို ႏိုင္ထက္စီးနင္းျပဳဖုိ႔ျဖစ္လာရင္ (ဥပမာ) လူတစ္ေယာက္ကို ထုိးႀကိတ္႐ုိက္ႏႇက္ဖုိ႔ ျဖစ္လာရင္ သူသာငါ့မိငါ့ဖိ၊ ငါ့ညီအစ္ကိုေမာင္ႏႇမ ငါ့သားငါ့သမီးျဖစ္ရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲလို႔ ေတြးၾကည့္ဖုိ႔။ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာကို ပ်က္စီးေအာင္လုပ္ဖုိ႔ ၾကံဳႀကိဳက္လာရင္ သူသာ ငါ့ညီ၊ ငါ့ဖ၊ ငါ့ညီအစ္ကိုေမာင္ႏႇမ၊ ငါ့သားငါ့သမီးျဖစ္ရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲလို႔ ေတြးၾကည့္ဖုိ႔ပါ။ ဒီလို ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္နဲ႔ အရာရာကို စဥ္းစားမယ္ဆုိရင္ အ႐ုိင္းစိတ္ေတြ ေလ်ာ့ပါးတန္သေလာက္ ေလ်ာ့ပါးႏုိင္ပါတယ္။ မိုးႀကိဳးပစ္တာ ကိုထန္းလက္နဲ႔ကာသလိုေတာ့ ျဖစ္ပါတယ္။ အရာရာကိုေငြကျခယ္လႇယ္တဲ့ စနစ္ႀကီးရႇိေနသမွ်ေတာ့ လူေတြကိုမ႐ုိင္းေအာင္ လုပ္လုိ႔မရႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီအတုိင္းဘာ မႇမလုပ္ဘဲလက္ပိုက္ ၾကည့္ေနလုိ႔ လည္းမျဖစ္ပါဘူး။ ကိုယ့္အနီးနားပတ္၀န္းက်င္က လူေတြၾကားမႇာ စာနာစိတ္ဆုိတာေလးကို မေမ့မေလ်ာ့ ရႇိေနေစဖုိ႔ေတာ့ အခါခပ္သိမ္း ေဟာေနေျပာေနရမႇာပဲျဖစ္ပါတယ္