ဟို႔စ္နီ မူဘာရခ္ ျပီးေတာ႔ ဘယ္သူ႔အလွည့္လဲ

ဟို႔စ္နီ မူဘာရခ္ ျပီးေတာ႔ ဘယ္သူ႔အလွည္လဲ

ေမာကၡ ႏိုင္ငံတကာသတင္း

အီဂ်စ္သမၼတ မူဘာရခ္ကို လူထုအံုၾကြ  ျဖဳတ္ခ်ခဲ႔ျပီးေနာက္ ကမၻာတလႊားရွိ ဆိုးသြမ္း အာဏာရွင္မ်ားမွာ သူ႔တို႔ အလွည့္ ေရာက္္မွာကို ပူပန္ေၾကာင္႔ၾက ရင္း အိပ္ေရးပ်က္လ်က္ ရွိသည္။ ေအာက္တြင္ အေမရိကန္ အစိုးရ အဆက္ဆက္ ျပဳတ္က်

ေစခ်င္တဲ႔ အာဏာရွင္ ၆ ဦးကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

ကင္ ဂ်ဴံးအီလ္၊ ေျမာက္ကိုရီးယား

အထီးက်န္ ရေသ႔ႏိုင္ငံ ေျမာက္ကိုရီးယားကို ၁၉၉၄  ခုႏွစ္ကတည္းက ဖိႏွိပ္ အုပ္ခ်ဴပ္ေနသူျဖစ္သည္။ သူ႔ဖခင္ ကင္အီလ္ဆြန္း က ၄၆ ႏွစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ျပီး၊ အေဖနဲ႔ သားေပါင္းလွ်င္ ေျမာက္ကိုရီးယား အာဏာကို သံမဏိလက္သီးျဖင္႔ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားသည္မွာ ၆၃ ႏွစ္ ရွိျပီ။  ကင္ ဂ်ဴံးအီလ္က ၁၉၉၈ ခုႏွစ္တြင္ အေျခခံဥပေဒကို ေျပာင္းေရးဆြဲျပီး သမၼတမွ အျမင္႔ဆံုး စစ္ေကာ္မရွင္ ဥကၠဌ ရာထူး အျမဲကိုင္ထားႏိုင္ဖို႔ လုပ္ခဲ႔သည္။

လူထုကို ျပည္ပ သတင္းမ်ား နားေထာင္ခြင္႔မျပဳ။ ႏိုင္ငံျခား ဖုန္းအ၀င္မ်ားကို သတိထား ေစာင္႔ၾကပ္သည္။ အင္တာနက္ ပိတ္ပင္ထားသည္။ စစ္ေအးေခတ္ ကြန္ျမဴနစ္ပံုစံအခ်ဳိးကို လံုး၀ မေျပာင္း။ ကိုရီးယား ဗဟိုသတင္းေအဂ်င္စီမွ ၀ါဒျဖန္႔ မွႈမ်ား ပံုမွန္လႊင္႔ေနတုန္းပင္။ လုပ္အားေပး စခန္းမ်ားနဲ႔ အတိုက္အခံျပဳသူမ်ားအတြက္ အက်ဥ္းစခန္းမ်ားမွာ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ျဖစ္သည္။ အက်ဥ္းစခန္းမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၁၅၀,၀၀၀ ရွိမည္ဟု ေတာင္ကိုရီးယား အစိုးရက ခန္႔မွန္းထား သည္။

ယခု က်န္းမာေရး မေကာင္းတဲ႔အတြက္ အသက္ ၂၇ ရွိ သူ႔သား ကင္ဂ်ဳံအန္း ကို သူ႔အရိုက္အရာ ဆက္ခံဖို႔ စီစဥ္ေနသည္။

မြမ္မာ ကဒါဖီ၊ လစ္ဗ်ား

လြန္ခဲ႔တဲ႔ ၄၁ ႏွစ္တြင္  ကပၸတိန္ေလး မြမ္မာ အယ္လ္ ကဒါဖီ က လစ္ဗ်ား စစ္တပ္ကို ဦးေဆာင္ျပီး ဘုရင္ အိုင္ဒရစ္ ထံမွ အာဏာသိမ္းယူခဲ႔သည္။ ယခု အသက္ ၆၈ ရွစ္ႏွစ္ရွိ ကဒါဖီမွာ အေမရိကန္ သမၼတ ရစ္ခ်ဒ္ နစ္ဆင္ ပထမ သက္တမ္း ကတည္းက လစ္ဗ်ားအာဏာရယူထားသူ ျဖစ္ျပီး၊ နစ္ဆင္က သူ႔ကို အေရွ႕အလယ္ပိုင္းရဲ႕ ‘ေခြးရူး’ လို႔ နာမည္ေပးခဲ႔သည္။

၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ကဒါဖီ အာဏာရယူကတည္းက လစ္ဗ်ားကို အာရပ္ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒ၊ ဆိုရွစ္လစ္၀ါဒနဲ႔ အစၥလာမ္ တို႔ကို ေရာသမေမႊျပီး မေရမရာ က်င္႔သံုးခဲ႔သည္။ အတုိက္အခံျပဳသူမ်ားကို ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္ျပီး၊ လက္ရွိ အက်ဥ္း ေထာင္ထဲတြင္ ႏွိပ္စက္ညွင္းပမ္းထားသူ ၅၀၀ ေက်ာ္ ရွိသည္။ ေရနံေၾကာင္႔ ၾကြယ္၀ေသာ္လည္း အဂတိ လိုက္စားမွႈမ်ား ထူေျပာလ်က္ရွိသည္။

ေရာဘတ္ မူဂါဘီ၊ ဇင္ဘာေဘြ

အာဖရိက ေခါင္းေဆာင္မ်ားအနက္ ေရာဘတ္ မူဂါဘီ ကိုလည္း အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက သူတို႔ ဟီးရိုးအျဖစ္ အရင္က သတ္မွတ္ခဲ႔ၾကေသးသည္။ လူျဖဴ ရိုဒီးရွား အုပ္စိုးမွႈကို ေတာ္လွန္ျပီး လူမည္း ႏိုင္ငံ ဖန္တီးဖို႔ ၾကိဳးစားတဲ႔အတြက္ ဒုတိယ မင္ဒဲလား အျဖစ္ ေျမွာက္ၾကည့္ခဲ႔ေသးသည္။ သို႔ေသာ္ အစကတည္းက မူဂါဘီ ရဲ႕ စရိုက္က အၾကမ္းဖက္ အုပ္ခ်ဳပ္မွႈကို လိုလားေၾကာင္း ျပသခဲ႔သည္။ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြမွာ သူ႔ကို ဆန္႔က်င္တဲ႔ မ်ဳိးႏြယ္စု လူ ၃၀,၀၀၀ ကို သတ္ျဖတ္ျပီး သားသတ္သမားဘြဲ႔ ရသြားသည္။

ျပီးခဲ႔တဲ႔ႏွစ္ေတြမွာ မူဂါဘီ က အတိုက္အခံေတြကို ႏွိပ္ကြပ္ရင္း သူရက္စက္ေၾကာင္း ပိုျပသခဲ႔သည္။ အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို လုပ္ၾကံဖို႔ အမ်ဳိးမ်ဳိး ၾကံစည္သည္။ က်ဴးေက်ာ္ ရပ္ကြက္ အိမ္ယာ ၇၀၀,၀၀၀ ကို ဘူဒိုဇာေတြနဲ႔ ထိုးေကာ္ပစ္သည္။ အာဖရိကရဲ႕ အဆင္းရဲဆံုး ႏိုင္ငံ ဘ၀ ေရာက္ရွိသြားျပီး၊ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွႈ အျမင္႔ဆံုးႏွင္႔ ၁၀ ႏွစ္ ဆက္တိုက္ ဂ်ီဒီပီ အႏွႈတ္လကၡဏာ ျပေနခဲ႔သည္။

သို႔ေသာ္ ျပီးခဲ႔တဲ႔ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အတိုက္အခံ MDC ပါတီက အားေကာင္းခဲ႔ျပီး  မူဂါဘီရဲ႕ လူသတ္ အုပ္ခ်ဳပ္မွႈကို စိန္ေခၚလာခဲ႔သည္။ အခု အီဂ်စ္ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ပြဲကို ဇင္ဘာေဘြ အတိုက္အခံမ်ားနဲ႔ လူထုက အားက်ေလ႔လာေနျပီး၊ မူဂါဘီ ေနရမယ္႔ ရက္ကို လက္ခ်ဳိးေရတြက္ေနၾကသည္။

ကက္စထရို ညီအစ္ကို၊ က်ဴးဘား

၁၉၅၉ ခုႏွစ္တြင္ အာဏာရွင္ ဘာတစ္စတာ အစိုးရကို ေတာ္လွန္ျဖဳတ္ခ်ခဲ႔တဲ႔ ဖီဒယ္လ္ ကက္စထရို က ႏွစ္ ၅၀ ၾကာ က်ဴးဘားကို ကြန္ျမဴနစ္ႏို္င္ငံ အျဖစ္ ေျပာင္းအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔သည္။

၂၀၀၈ တြင္ က်န္းမာေရး မေကာင္းတာေၾကာင္႔ သူ႔ညီ ရာဟူး ကက္စထရို ကို တရား၀င္ အာဏာ လႊဲေပးခဲ႔ေပမဲ႔၊ ညီအစ္ကို ႏွစ္ေယာက္ေပါင္းျပီး  တစ္ပါတီ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ေအာက္တြင္ ႏိုင္ငံေရး အခြင္႔အေရး၊ အရပ္သား လြတ္လပ္ခြင္႔ ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ ထားတုန္းပင္ ျဖစ္သည္။

ႏိုင္ငံေရးသမားထားတဲ႔ က်ဴးဘား အက်ဥ္းေထာင္မ်ားမွာ ၾကြက္ေပါလြန္းတာေၾကာင္႔ အခ်ဳိ႕ သတ္ေသၾကသည္။ က်ဴးဘား ကြ်န္းမွ ထြက္ေျပးဖို႔ ၾကိဳးစားသူမ်ားကို ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိပ္ကြပ္သည္။ မီဒီယာ၊ စာေပနဲ႔ ပညာရပ္စာတမ္းမ်ားကို တင္းတင္း က်ပ္က်ပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည္။

ရာဟူး ကက္စထရို လက္ထက္ စီးပြားေရး တံခါး အသင္႔အတင္႔ ဖြင္႔လာေပမဲ႔ အစိုးရ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မွႈက ၾကီေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ယခု အီဂ်စ္ ျပႆနာေၾကာင္႔ က်ဴးဘား ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၁၀၀ ေက်ာ္ လႊတ္ေပးလိုက္သည္။

အလက္ဆန္ဒါး လူကာရွန္ကို၊ ဘီလာရပ္စ္

လူကာရွန္ကို ကို ဥေရာပ ေနာက္ဆံုး အာဏာရွင္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။ ၁၆ ႏွစ္ၾကာ သူ႔အုပ္ခ်ဳပ္မွႈေအာက္တြင္ ဘီလာရပ္စ္ စီးပြားေရး ႏိုင္ငံေရးမွာ အဖတ္ဆယ္မရေအာင္ ရွိေနသည္။

လူကာရွန္ကိုမွာ ဆိုဗီယက္ေခါင္းေဆာင္ ဘရက္ဇညက္ ေခတ္မွ လက္က်န္လူ ျဖစ္ျပီး၊ သူ႔ ရဲအဖြဲ႔ကို ‘ေကဂ်ီဘီ’ လို႔ အမည္ ေပးထားၾကသည္။ အာဏာရွင္စနစ္ သင္ရိုးေပါင္းစံုကို ေနာေၾကထားသူပီပီ အတိုက္အခံကို အမ်ဳိးမ်ဳိး လွည့္စား ႏွိပ္ကြပ္ သည္။

ျပီးခဲ႔တဲ႔ ဒီဇင္ဘာ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ၈၀ ရာခိုင္ႏွႈန္း အႏို္င္ရရွိတယ္ဆိုျပီး လူထုကို လိမ္ညာခဲ႔သည္။ မဲေပးသူ ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာက ေပါက္ကြဲျပီး လမ္းေပၚထြက္လာေတာ႔ သူ႔ လက္မရြံ႕ ရဲမ်ားက ရာခ်ီျပီး ဖမ္းဆီးခဲ႔သည္။ အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားကိုလည္း ဖမ္းဆီးထားသည္။

ဘီလာရပ္စ္မွာ ပိုလန္၊ လစ္သူနီးယား၊ လတ္ဗီးယား တို႔န႔ဲ အိမ္နီးခ်င္း ျဖစ္သည္။ ထိုႏို္င္ငံ အားလံုးမွာ ယခင္ ကြန္ျမဴနစ္ ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ခဲ႔ၾကျပီး၊ ယခု ဥေရာပသမဂၢ အဖြဲ႔၀င္ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္ေနၾကျပီ။ ယခု အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ေတာ္လွန္ေရးမ်ား ဆက္တိုက္ေပၚထြက္လာမွႈေၾကာင္႔ လူကာရွန္ကိုမွာ အအိပ္ပ်က္ညေတြ မ်ားေနသည္။

သန္းေရႊ၊ ျမန္မာ

ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွႈးၾကီး သန္းေရႊဆိုသူမွာ ႏွလံုးသားမရွိသူ၊ ေမြးရာပါ အဏာရွင္ ဗီဇသဘာ၀ ရွိသူဟု အမရိကန္ အစိုးရက သတ္မွတ္ထားသည္။ အတိုက္အခံ ၂၀၀၀ ေက်ာ္ကို ျပန္ေပးဆြဲ ဆန္ဆန္ ဖမ္းဆီးထားျပီး၊ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မွႈ ရုတ္သိမ္းေပးဖို႔ အျမဲေတာင္းဆိုေနသူ ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ သံဃာေတာ္မ်ား ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပမွႈကို ပစ္ခတ္ႏွိပ္နင္းခဲ႔သည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဆိုင္ကလုန္း နာဂစ္ အေရးေပၚ ျဖစ္ေနခ်ိန္တြင္ ျပင္ပမွ လူသားခ်င္းစာနာ ကူညီေထာက္ပံ႔မွႈမ်ားကို ျငင္းပယ္ျပီး၊ လူထုဆႏၵခံယူပြဲကို အတင္း လိမ္ညာ လုပ္ယူသြားခဲ႔သူ ျဖစ္သည္။

ႏွစ္ ၂၀ အတြင္း စီးပြာေရး တိုးတက္ေအာင္ တစံုတရာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္း မရွိဘဲ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔မ်ား၊ ေက်ာက္မ်က္ ရတနာမ်ားႏွင္႔ အျခား သဘာ၀ သံယံဇာတမ်ားကို ေရာင္းခ်ျဖဳန္းတီးပစ္ေနသူ ျဖစ္သည္။ သူ႔႔စစ္၀တ္စံုတြင္ ဆုတံဆိပ္ ၂၀ နီးပါး ခ်ိတ္ဆြဲထားတတ္ေသာ္လည္း၊ မီဒီယာမ်ားေရွ႕ စကားေျပာဖို႔ ေၾကာက္ရြံ႕ျပီး၊ မဲပံုး လူထုေရွ႕ ရိုးသားေျဖာင္႔မွန္စြာ ခ်ေပးဖို႔ သူရဲေဘာေၾကာင္သူ ျဖစ္သည္။

ေမာကၡ ႏိုင္ငံတကာ Source: Foreign Policy