သမိုင္းတျဖတ္အျမင္နဲ႔ လူတတ္မလုပ္ခ်င္ပါနဲ႔ တိုင္းျပည္အနာဂါတ္ အေရးမို႔ပါ

photo by www.nldburma.org

အပိုင္း (၁)
(ေခတ္ႏွစ္ေခတ္ တုိက္ပြဲႏွစ္ခုရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈကို ႏႈိင္းယွဥ္ဆန္းစစ္ တင္ျပဖုိ႔ႀကိဳးစားရင္း အႏွစ္ (၂၀) ေက်ာ္ တိုက္ပြဲရဲ႕ သုံးသပ္ခ်က္အက်ဥ္းခ်ဳပ္ စာတမ္းငယ္လို ျဖစ္သြားပါတယ္။ အကိုးအကား စာအုပ္စာတမ္း ေခါင္းပါးတာေၾကာင့္ ေက်ာင္း ႀကီးဆင္း လူတတ္မ်ားလို ဖုႏုတ္ (Foot-note) ေတြ၊ အင္ႏုတ္ (in-note) ေတြ ေဘးႏုတ္ (margin-note) ေတြနဲ႔ သက္ ေသ မထူႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။ စိတ္သာရွင္ေစာ ဘုရားေဟာဆိုတဲ့ စကားကို အားကိုးတင္ျပလိုက္ပါတယ္။ အတၱာေနာမတိ အျမင္နဲ႔သာ ေဝဘန္ဖတ္႐ႈၾကပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံအပ္ပါတယ္။ အခ်က္အလက္အမွား၊ ေကာက္ခ်က္အမွားမ်ားကိုေထာက္ ျပမယ္ဆိုရင္ အထူးေက်းဇူးတင္ပါတယ္။)
က်ဳပ္တို႔အျဖစ္က ေမာင္းႀကီးက်ကြဲကာမွ ဥကၠ႒ႀကီး လုပ္ပါဦးဆိုသလိုျဖစ္ေနၿပီ။ တခါတုန္းက ႐ြာတ႐ြာမွာ ဘုရားပြဲလုပ္ဖုိ႔ အလွဴခံထြက္ၾကတယ္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းက ေမာင္းႀကီးကိုငွားၿပီး လူငယ္လူ႐ြယ္ေတြထြက္ၾကတယ္။ အထိန္းအေက်ာင္း အျဖစ္ လူႀကီးတဦးလည္းပါတယ္။ ဒီလူႀကီးေၾကာင့္ ခရီးမတြင္ဘူးလို႔ လူငယ္ေတြက ထင္ၾကတယ္။ လူႀကီးကလည္း တုံ႔ ေႏွးေႏွးနဲ႔ စည္းကမ္းတက်ရွိဖို႔ ဟိုဟာမလုပ္နဲ႔ ဒီဟာလုပ္နဲ႔လုိ႔ ထိန္းေက်ာင္းတယ္။ ဒါကို လူငယ္ေတြက သူတို႔ဘာသာ လုပ္ႏိုင္တဲ့ အလုပ္ကို ဒီလူႀကီး ပါလာတာအပိုပဲ။ ဗ်စ္ေတာက္ ဗ်စ္ေတာက္နဲ႔ နားၿငီးတယ္လို႔ ထင္တယ္၊ အလုပ္႐ႈပ္တယ္ လို႔ ထင္တယ္။ ဒီလိုနဲ႔သြားၾကရင္း တေယာက္ကိုတေယာက္ တြက္ကပ္တြန္းတိုက္ၾကရင္း ငွားလာတဲ့ ေမာင္းႀကီး က်ကြဲ သြားေလေရာ။ အဲဒီေတာ့မွ ဥကၠ႒ႀကီးလုပ္ပါဦး၊ ဥကၠ႒ႀကီး လုပ္ပါဦးနဲ႔ ဝိုင္းေအာ္ၾကသတဲ့။ ေအာ္ရမွာေပါ့ ေမာင္းႀကီးက ငွားလာတာဆိုေတာ့ ေလွ်ာ္ရမွာကိုး။
တန္ဘိုး မညႇိအပ္တဲ့အရာ
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဝဘန္ေဆြးေႏြးၾကရာမွာ မွတ္ခ်က္ေပးၾကတဲ့ တခ်ဳိ႕ေသာ စာ ဖတ္သူေတြကေတာ့ အမည္မေဖာ္ေသာ္လည္း ႐ိုးသားစြာနဲ႔ သူတို႔အျမင္ေတြကို တင္ျပထားတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဒီအ ျမင္ေတြထဲမွာ တခ်ဳိ႕ေသာလူတတ္ႀကီးမ်ားရဲ႕ သမိုင္းတျဖတ္အျမင္နဲ႔ မႏူးမနပ္ စကားေတြကို နားေယာင္ၿပီး ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ ကို သူ႔အေဖ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ကာ ျပစ္တင္ေဝဘန္ထားတာ ဂုဏ္အရည္အေသြးကို ထိပါးတဲ့ ေကာက္ခ်က္ေတြ ျပဳထားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
ဒီေကာက္ခ်က္ေတြကို “ဆလံတင္တယ္ မ်ဳိးဆက္သစ္ရယ္ဆိုတဲ့ ငိုျခင္းတပုဒ္ ေရးခဲ့ျခင္တယ္” လို႔ လူငယ္ေတြကို အားမ လို အားမရ မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့တဲ့ တမလြန္က ဆရာႀကီး ေဒါက္တာသန္းထြန္းသာၾကားရင္ ဆယ္ခါျပန္ ဆလံတင္ၿပီး ငိုျခင္း ဆယ္ပုဒ္ေလာက္မ်ား ေရးေလမလား မသိပါဘူး။
ဒါဟာ မႏႈိင္းယွဥ္သင့္တာကို ႏႈိင္းယွဥ္တာျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံေရးမွာ အေၾကာင္းအရာတခု (လူ၊ အျဖစ္အပ်က္၊ လုပ္ငန္းစဥ္၊ အယူအဆစသည္) ကို တျခားအေၾကာင္းအရာတခုနဲ႔ ပုံတူျပဳႏိုင္တာ ရွိသလို မျပဳႏိုင္တာလဲ ရွိတယ္။ ႏႈိင္းယွဥ္ခ်ိန္ထိုးလို႔ ရတာလည္း ရွိသလို မရတာလည္း ရွိတယ္။ တန္ဘိုးညႇိလို႔ ရတာရွိသလို တန္ဘိုးညႇိမရတာေတြလည္း ရွိတယ္။ အရွိတ ရားအရ ျဖစ္တည္မႈ (အခ်ိန္၊ ေနရာ၊ ဝန္းက်င္၊ အျဖစ္အပ်က္) သီးျခားျဖစ္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ မတူညီမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ တယ္။
အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ သူ႔ရဲ႕သမီး လက္ရွိလူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တို႔ဟာ ေနရာ (တိုင္းျပည္) တခုသာ တူညီၿပီး က်န္တဲ့အခ်က္ေတြ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ လူမႈလႈပ္ရွားမႈတခုကို ဦးစီးဦးေဆာင္ ျပဳၾက တယ္။ ဒီႏွစ္ခုကို ႏႈိင္းယွဥ္ ခ်ိန္ထိုးလို႔ မရပါဘူး၊ တန္ဘိုးညႇိလို႔ မရပါဘူး။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ တိုင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးမွာ အတြင္းေရးမွဴးလုပ္ခဲ့တဲ့ (၁၉၃၉) ကေန လုပ္ႀကံခံရတဲ့ (၁၉၄၇) အထိ (၈) ႏွစ္တာ ကာလအတြင္းမွာ ျပည္သူေတြလိုလားတဲ့ လြတ္လပ္ေရး အရယူေပးသြားႏိုင္ ခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကေတာ့ လူထုေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ အႏွစ္ (၂၀) ေက်ာ္လာတာေတာင္ လူထုလိုလား ေတာင့္တမႈကို ျပည့္ဝေအာင္ မေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ေသးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေလာက္ မေတာ္ဘူး၊ တာဝန္မေက်ဘူးလို႔ေျပာရင္ ဒါဟာ မတရားဘူး။ သမိုင္းအျမင္ ႏိုင္ငံေရးအျမင္ ေခါင္းပါးတဲ့ေကာက္ ခ်က္တခု ျဖစ္ပါတယ္။
လူပုဂၢိဳလ္က ႏွစ္ဦး
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဒီလို ၈ ႏွစ္တာကာလအတြင္းမွာ အမ်ဳိးသားရည္မွန္းခ်က္ကို ေအာင္ျမင္ေပါက္ေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္ ႐ြက္ႏိုင္ခဲ့တာမွာ သူကိုယ္တုိင္ရဲ႕ ကိုယ္စြမ္းကိုယ္စေတြေၾကာင့္လဲ ပါသလို သူဦးေဆာင္မႈေပးခဲ့ရတဲ့ (သို႔မဟုတ္) သူ႔ကိုဝန္းရံေထာက္ကူခဲ့တဲ့ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ေခတ္စနစ္ လူထုနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားရဲ႕ အခန္းက႑ကလည္း အေရး ႀကီးပါတယ္။ အဲဒီ့ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ အေျခအေနမ်ားက ေအာင္ပြဲခံႏိုင္ေလာက္တဲ့ အေျခအေနေတြ ရွိၿပီးျဖစ္တယ္။ တနည္းေျပာရရင္ အေျခအေနေတြက ရင့္မွည့္ ျပည့္စုံေနၿပီလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ ဘီအိုင္ေအေခါင္းေဆာင္၊ လြတ္လပ္ေရးယူခဲ့တဲ့ ဖဆပလေခါင္းေဆာင္ မျဖစ္ခင္တည္းက ႏိုင္ငံ ေရးတာဝန္ အဖြဲ႔အစည္းတာဝန္ေတြ ထမ္းေဆာင္ၿပီး အေတြ႔အႀကဳံေတြ ျဖည့္ဆည္းၿပီး ျဖစ္တယ္။ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္ လွန္ေရးလုပ္ဖို႔ ထြက္လာၾကတဲ့ တခ်ဳိ႕ေသာ က်ေနာ္တို႔ (၈၈) မ်ဳိးဆက္ေတြက ကိုေအာင္ဆန္း ဂ်ပန္ေတြဆီမွာ လပိုင္း ေလာက္ စစ္ပညာသင္ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျဖစ္လာတာေလာက္ပဲ ျမင္ၾကတယ္။ ဒီ့အရင္က သူ႔ရဲ႕ႏိုင္ငံေရး ျဖည့္ဆည္းမႈေတြကို မျမင္ၾကဘူး။ သူ႔ကို အားက်ၿပီး သင္တန္းတက္၊ တပ္ေထာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လုပ္ဖုိ႔ေလာက္ပဲ စိတ္ကူးယဥ္ၾကတယ္။ တကယ္ ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျဖစ္ေလာက္တဲ့ အမ်ဳိးသားတပ္ေပါင္းစုႀကီးတခုရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေလာက္တဲ့ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားနဲ႔ ေလ့လာဆည္းပူးမႈေတြကို လုပ္ခဲ့ၿပီးျဖစ္တယ္။ ဆိုခ်င္တာက သူဟာ သူယူမည့္ အနာဂါတ္ တာဝန္ ေတြကို ထမ္းေဆာင္ဖုိ႔ လိုအပ္တဲ့ အရည္အခ်င္းေတြကို ေက်ာင္းသားဘဝကတည္းကစလို႔ တိုက္ပြဲေရစီးမွာ တဆက္တ စပ္ထည္း လက္ေတြ႔ပါဝင္ ဆည္းပူးျဖည့္ဆည္းခဲ့ၿပီး ျဖစ္တယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေတာ့ သူ႔အေဖနဲ႔ ျခားနားတဲ့ ျဖတ္သန္းမႈေတြ ႐ွိခဲ့တယ္။ သူကိုယ္တုိင္က သူဦးေဆာင္ရမည့္ လူထုနဲ႔ ႏွစ္ကာလရွည္ ကင္းကြာေနရာက ျပင္းထန္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးမုန္တိုင္းထဲကို ျဗဳန္းစားႀကီး ဝင္ေရာက္လာရတာ ျဖစ္ တယ္။ ဒါေၾကာင့္သူ႔အနား ဝိုင္းအုံလာၾကတဲ့သူေတြကို အျဖဴအမည္း မခြဲျခားႏိုင္ဘဲ ေတြ႔ရာအကုန္ လက္ခံလိုက္ရတဲ့ အ ေျခအေန ျဖစ္တယ္။ အခ်ိန္က အဓမၼတြန္းတိုက္တာကို ခံလိုက္ရတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးျဖစ္တယ္။ သူကိုယ္စားျပဳမည့္ အဖြဲ႔ အစည္းကို စနစ္တက် ျပင္ဆင္ဖြဲ႔စည္းၿပီး ဦးေဆာင္ခဲ့ရတာ မဟုတ္ဘူး။
ေခတ္က ႏွစ္ေခတ္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း က်င္လည္လႈပ္ရွားခဲ့ရတဲ့ ေခတ္စနစ္နဲ႔ ေနာက္ခံအေျခအေနေတြက ေဒၚစု က်င္လည္ရတဲ့ အေျခ အေနမ်ားထက္ အမ်ားႀကီးသာလြန္တယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္က ဗမာျပည္ကို ကိုလိုနီျပဳ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတယ္ ဆိုေပ မယ့္ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးေတြကို တစိတ္တပိုင္း ေပးထားတယ္။ လြတ္လပ္စြာ စည္း႐ုံးလႈပ္ရွားခြင့္ရွိတယ္။ တစုံတရာ ပြင့္လင္းလြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရး စနစ္ေတြ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ခုခံကာကြယ္ခြင့္ေတြ ရွိ တယ္။ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕ေတြရဲ႕ စိတ္သေဘာထားေကာင္းမႈေၾကာင့္ ဒီအခြင့္အေရးေတြကို ေပးထားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဥပ ေဒကို ႐ိုေသ ေလးစားတတ္တဲ့ အဂၤလိပ္လူမ်ဳိး၊ အဂၤလိပ္လူထုေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။
လစ္ဘရယ္စနစ္အရ အဂၤလိပ္လူထုဆီမွာ တိုင္းျပည္ေရးရာကို ေမးျမန္းခြင့္၊ စုံစမ္းခြင့္၊ ကန္႔ကြက္ခြင့္နဲ႔ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ မဲေပးဆုံးျဖတ္ခြင့္ေတြရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီ့အခ်ိန္က ၿဗိတိသွ်အင္ပါယာထဲက ကိုလိုနီႏိုင္ငံေတြရဲ႕အေရးကိုပါ ေမးျမန္း စုံစမ္းခြင့္ ဆုံးျဖတ္ခြင့္ ရွိၾကျပန္တယ္။ ဗမာျပည္ကို နယ္ခ်ဲ႕သိမ္းပိုက္ၿပီး ေသြးစုပ္အျမတ္ထုတ္ခြင့္ေတြ ရေနၾကတဲ့ အရင္း ရွင္မ်ားနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ အေပါင္းအေဖၚ နယ္ခ်ဲ႕ဝါဒီ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ အလိုအတိုင္းဆိုရင္ ဒီအခြင့္အေရးေတြ ရစရာမရွိသ လို လြတ္လပ္ေရးလည္း အဲဒီ့အခ်ိန္က ရစရာမရွိပါဘူး။
အဂၤလန္ပါလီမန္မွာ ဗမာျပည္ဥပေဒၾကမ္း တင္သြင္းေတာ့ အရင္းရွင္မ်ားနဲ႔ သူတို႔ကို ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံျပဳထားတဲ့ ကြန္ဆာေဗးတစ္ပါတီက အျပင္းအထန္ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ သူတို႔ေခါင္းေဆာင္ ဝင္စတန္ခ်ာခ်ီက ဗမာျပည္ဟာ လြတ္ လပ္ေရးနဲ႔ မထုိက္တန္ဘူးလို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီအရ မဲ႐ႈံးလို႔ လက္ခံလိုက္ၾကရတာ ျဖစ္တယ္။ ဗမာျပည္ကို လြတ္လပ္ေရး ေပးခဲ့ရတယ္။ (ဒါေတာင္ ဗမာျပည္မွာ သူတို႔ရဲ႕ ေသြးစုပ္အျမတ္ထုတ္ခြင့္ေတြ ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရတဲ့ အရင္းရွင္ေတြ နဲ႔ ေပါင္းၿပီး လြတ္လပ္ၿပီးစ ဗမာျပည္အစိုးရကို ေႏွာက္ယွက္ဖို႔ ေတာင္တန္းသား မိတ္ေဆြမ်ားအသင္းဆိုၿပီး ထူေထာင္ လႈပ္ရွားခဲ့ၾကပါေသးတယ္။)
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရပ္တည္လႈပ္ရွားေနရတဲ့ ႏုိင္ငံေရးစနစ္ကေတာ့ ကမၻာမွာ အၾကမ္းဆုံး၊ အရက္စက္ဆုံးနဲ႔ အ ယုတ္ဆုံးလို႔ မွတ္တမ္းတင္ထားရတဲ့ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ျဖစ္တယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရးတို႔ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အ ေရးတို႔ဆိုတာ လုံးဝဆိတ္သုဥ္းေနတယ္။ ကိုယ့္တံေတြးကိုယ္ ျပန္ၿမိဳရတဲ့ ၿပိတၱာလို စစ္အာဏာရွင္ေတြျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာသာသနာကို ျပစ္မွား ေစာ္ကားရဲတဲ့ မိစၦာေတြ ျဖစ္တယ္။ လူစိတ္ကင္းၿပီး လက္နက္အားကိုးနဲ႔ ေၾကာက္ရမ္းရမ္းေနသူေတြ ျဖစ္တယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ေခတ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ကမၻာ
(၂၀) ရာစုက စတင္ေရတြက္ရမယ့္ ေခတ္သစ္ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးပုံစံထဲမွာ လူမ်ဳိးႏိုင္ငံေတြရဲ႕ တည္ရွိမႈနဲ႔ အခ်ဳပ္အျခာႏိုင္ငံ ေရးဟာ အျပန္အလွန္ဆက္ႏြယ္မႈ တေန႔တျခား ပိုၿပီးက်ယ္ျပန္႔ႀကီးထြားလာေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တႏိုင္ငံ ရဲ႕ႏိုင္ငံေရးျဖစ္ စဥ္ဟာ တျခားႏိုင္ငံေတြကိုပါ ႐ိုက္ခတ္မႈလႊမ္းမိုး အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြလည္း ပိုၿပီးႀကီးထြားလာတယ္။ ဘယ္ႏိုင္ငံမွ သီးျခားကင္းလြတ္စြာ ရပ္တည္ၿပီးေနလို႔မရတဲ့ အေျခအေနျဖစ္တယ္။  သဘာဝက်စြာပဲ အင္အားႀကီးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက ကမၻာ့ႏုိင္ငံေရးပုံစံနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာျဖစ္စဥ္ေတြအေပၚမွာ ပိုၿပီးၾသဇာ သက္ေရာက္တယ္။ တခါတခါအဆုံးအျဖတ္ ေတာင္ျဖစ္ သြားတတ္တယ္။ ဒီေတာ့ ဗမာျပည္ႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ကလည္း ဒီ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးပုံစံနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ေတြက ေန မကင္းလြတ္ဘူး။ ၾသဇာသက္ေရာက္ေနတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေခတ္အခါက ကမၻာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ ကမၻာ့အင္အားႀကီးေတြ ကိုလိုနီနယ္ေတြကို ျပန္လည္ေဝျခမ္းေရး လုပ္ဖုိ႔ အခ်င္းခ်င္း နယ္လုစစ္ပြဲေတြ ဆင္ႏႊဲေနၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္တုန္းကမွ လူရာမသြင္းခဲ့တဲ့ အင္အားေသးငယ္တဲ့ ႏိုင္ ငံေတြ၊ ကိုလိုနီလက္ေအာက္ခံ ႏုိင္ငံေတြကိုပါ သူ႔ဘက္ကိုယ့္ဘက္အပါ အၿပိဳင္အဆိုင္ စည္း႐ုံးေနရခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ ဒီအ ေျခအေနကို အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတုိက္ပြဲနဲ႔ ပီျပင္တဲ့ စည္း႐ုံးေရးရွိတဲ့ ကိုလိုနီလက္ေအာက္ခံႏုိင္ငံေတြက အဲဒီ့ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရး ေရးစီးကို အသုံးခ် အျမတ္ထုတ္ ႏုိင္ခဲ့ၾကတယ္။
ဗမာျပည္အေနနဲ႔ကေတာ့ လြတ္လပ္ေရးေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ဒီကမၻာ့ႏုိင္ငံေရးကို တြက္ခ်က္ၿပီး “အဂၤလိပ္အခက္ ဗမာ့ အခ်က္” ဆိုတဲ့ ေႂကြးေက်ာ္သံနဲ႔ စည္း႐ုံးျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ စစ္ၿပီးခ်ိန္မွာလည္း စစ္ပန္းေနတဲ့ အဂၤလိပ္ကို လိုနီေတြကို အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးလည္း ရွိေနေတာ့ “ရရင္ရ မရရင္ခ်မယ္” ဆိုတဲ့ စိန္ေခၚမႈနဲ႔ အမ်ဳိးသားရည္မွန္းခ်က္ လြတ္လပ္ေရးကို ရယူႏုိင္ခဲ့ၾကတယ္။
ဒီေန႔ေခတ္ကမၻာထဲက ဗမာ
ဒီေန႔ေခတ္ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေခတ္က အေျခအေနနဲ႔ အျခားနားႀကီး ျခားနားသြားခဲ့ၿပီ။ ဗမာျပည္သူေတြရဲ႕ လြတ္ေျမာက္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈကို မ်က္ႏွာသာမေပးဘူး။ ဒီေခတ္ဟာ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြား ပဓာနဝါဒ လႊမ္း မိုးေနတယ္။ တဖက္ဖက္ကို ရပ္တည္ အသုံးခ်ၿပီး ကိုယ့္တုိက္ပြဲကို အရွိန္ျမွင့္ဖို႔ ႏိုင္ငံေရး ဂိုဏ္းကြဲေနတဲ့ စစ္ေအးေခတ္ လည္း ကုန္ဆုံးသြားခဲ့ၿပီျဖစ္တယ္။ ပီျပင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး စုဖြဲ႔မႈေတာ့ မရွိေသးဘူး။ ဒီအေျခအေနက ႏိုင္ငံငယ္ေတြက ျပည္သူ ေတြရဲ႕ လုံၿခဳံေရးကို ပိုၿပီးအႏၱရာယ္ေပးလာႏုိင္တယ္။ ႏိုင္ငံေရးဝါဒထက္ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားအတြက္ ႏိုင္ငံတိုင္းက ႏိုင္ငံ တိုင္းနဲ႔ေပါင္းၿပီး တျခားႏိုင္ငံေတြအေပၚ အသာစီးရေအာင္ အားထုတ္ေနၾကတယ္။ က႑ကြဲျပားမႈ၊ ေဒသကြဲျပားမႈအ လိုက္ တူရာစုဖြဲ႔မႈေတြ လုပ္ေနၾကတယ္။ အားလုံးရဲ႕ အေျခခံကေတာ့ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားပဲ ျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံေရးဝါဒအရ စု ဖြဲ႔မႈေတြကလည္း သ႑ာန္ သေဘာေလာက္ေတာ့ က်န္ေသးတယ္။
ႏိုင္ငံတကာ အစည္းအေဝးေတြမွာ မိတ္ေဆြမ်ားက ဗမာျပည္ ျပႆနာမွာ လူထုကလည္း ေထာက္ခံပါရက္နဲ႔ ဘာ ေၾကာင့္ မေအာင္ျမင္တာလဲလို႔ ေမးၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံႀကီးတခ်ဳိ႕က ျပည္တြင္းေရးသက္သက္လို႔ အသံေကာင္းဟစ္ေနၾက ေပမယ့္ ဗမာျပည္ျပႆနာဟာ ျပည္တြင္းေရးသက္သက္ မဟုတ္ေတာ့ပဲ ႏုိင္ငံတကာအေရး ( International Issue) လို ျဖစ္သြားလို႔ ျဖစ္တယ္။ ျပည္တြင္းေရး သက္သက္သာဆိုရင္ ၿပီးခဲ့တာ ၾကာၿပီလို႔ ေျဖခဲ့ပါတယ္။ တကယ္တမ္းလဲ ဒီသ ေဘာသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗမာျပည္ဟာ ထိုက္သင့္တဲ့ သယံဇာတနဲ႔ ပထဝီႏိုင္ငံေရး (Geo-politic) အရ အခ်က္အျခာက်တဲ့ ေနရာမွာ ရွိတယ္။ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေရးေျမပုံ (Geo-politico-map) သတ္မွတ္တဲ့ေနရာမွာ အေရးပါတဲ့ ေဒသႀကီးေတြ ျဖစ္တဲ့ ေတာင္အာရွနဲ႔ အ ေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသႀကီးႏွစ္ခုကို ေပါင္းကူးေပးထားတဲ့ အေနအထားျဖစ္ပါတယ္။ တဖက္မွာလည္း ကမၻာ့လူဦးေရ အ မ်ားဆုံးနဲ႔ ထြန္းသစ္စ ကမၻာ့အင္အားႀကီး ႏုိင္ငံမ်ား (Emerging Super Powers) လို႔ ေျပာေနၾကတဲ့ အိႏၵိယနဲ႔၊ တ႐ုတ္ ၾကားမွာ တည္ရွိသလို တျခားတဖက္မွာေတာ့ လူဦးေရ သန္း (၆၀၀) ေလာက္ရွိတဲ့ အာဆီယံ ေဒသႀကီးကလည္း ရွိေန ျပန္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ဗမာျပည္အေရး ႏိုင္ငံတကာ ကိစၥရပ္ျဖစ္သြားရတဲ့ အေၾကာင္းျဖစ္တယ္။
ဗမာျပည္ဟာ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲတခုကို ဦးတည္ေနတယ္။ ဒီအေျပာင္းအလဲဟာ မလြဲမေသြျဖစ္ေပၚမွာလို႔ ကမၻာ့ ႏုိင္ငံေရးမွာ ေရွ႕တန္းကစားသမား ႏိုင္ငံႀကီးေတြအားလုံး သိျမင္လက္ခံထားၾကတယ္။ ဒီအေျပာင္းအလဲဟာလည္း ေဒ သတြင္းကိုသာမက ကမၻာ့ပထဝီႏိုင္ငံေရးကိုပါ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ အားေကာင္းတဲ့ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံ ေရး ခ်ိန္ခြင္လွ်ာကို ဆုံးျဖတ္ႏိုင္တဲ့  အေျပာင္းအလဲတခုလည္း ျဖစ္ေနျပန္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီႏိုင္ငံႀကီးေတြ ဗမာျပည္ႏုိင္ ငံေရး အေျပာင္းအလဲအေပၚ ကိုယ့္ၾသဇာလႊမ္းမိုးႏုိင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကတာ ျဖစ္တယ္။ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားကိုအေျခခံတဲ့ ၿပိဳင္ ဆိုင္မႈဆိုေတာ့ ေရရွည္အက်ဳိးရလာဒ္ (long-term interest) ထက္ ေရတုိအက်ဳိးရလာဒ္ (Short-term interest) ကို ဦးစားေပးၾကတယ္။ ဗမာလူထုရဲ႕ ဆႏၵကို လစ္လ်ဴ႐ႈထားတယ္လို႔ ေျပာရမယ့္ အေျခအေနျဖစ္တယ္။ ဒီၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြ ေၾကာင့္ စစ္အုပ္စုဟာ တစုံတရာေသာ အတိုင္းအတာအထိ အသက္႐ွဴေခ်ာင္ခဲ့တယ္။ သိသာေအာင္ အိမ္နီးခ်င္း တရုတ္ နဲ႔ အိႏၵိယတို႔ရဲ႕ ဗမာျပည္အေပၚ ဆက္ဆံေရး သေဘာထားကို ေလ့လာၾကည့္ပါ။ သူတို႔အၾကားက အားၿပိဳင္မႈကို ေတြ႔ႏုိင္ ပါတယ္။
တ႐ုတ္ အိႏၵိယ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ
ဗမာျပည္ရဲ႕ တည္ေနရာ အေနအထားဟာ တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏၵိယတို႔အၾကား တဦးကို တဦး အေက်ာေပးခံလို႔ မရတဲ့ အေျခအ ေနပါ။ (၈၈) အေရးေတာ္ပုံၿပီးစကာလမွာ စစ္အုပ္စုဟာ ႏိုင္ငံတကာမွာ ေဆးေဖာ္ေၾကာဖက္ မရွိသေလာက္ ႏိုင္ငံေရးအ ထီးက်န္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒီႏုိင္ငံတကာရဲ႕ မဆက္ဆံေရးမူနဲ႔ အထီးက်န္ထား လစ္လ်ဴ႐ႈေရးမူကို စၿပီးခ်ဳိးေဖာက္တာက အိမ္နီး ျခင္း ထိုင္းႏိုင္ငံအစိုးရ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ထိုင္းႏိုင္ငံဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ (Chavalit Yungchaiyudh) ကိုယ္တုိင္ ဦးစီးၿပီး စီး ပြားေရးသမားအမ်ားစုပါတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ႀကီးနဲ႔ ဗမာျပည္ကို သြားၾကတယ္။ စစ္အုပ္စုက ငါးဖမ္းလုပ္ကြက္ေတြ၊ သစ္လုပ္ကြက္ေတြနဲ႔ တျခားအျမတ္ထုတ္ေသြးစုပ္ခြင့္ေတြကို ေအာက္ေၾကးနဲ႔ လာဒ္ထုိးလႊတ္လိုက္တယ္။ အေမရိကန္နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒရွိတဲ့ ထိုင္းႏုိင္ငံရဲ႕ အျပဳအမူကိုၾကည့္ၿပီး အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ တ႐ုတ္ႀကီးကလည္း (၈၈) အေရးအခင္း မတိုင္မီေလး (၁၉၈၇) ကမွ စစ္အုပ္စုနဲ႔ ရထားတဲ့ ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ေတြကို မီးကုန္ ယမ္းကုန္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေတာ့တယ္။ မလုပ္ရွင္းရွင္း လုပ္တင္းတင္းဆိုတဲ့ တ႐ုတ္ႀကီးဟာ ေနာက္ဆုံး စစ္အုပ္စု ကို စစ္ေရးအကူအညီ ေပးတဲ့အဆင့္ထိ ေရာက္လာတယ္။ ႏုိင္ငံတကာမွာ အားကိုးရာမဲ့ေနတဲ့ စစ္အုပ္စုကလည္း အား ထားရာ တ႐ုတ္ႀကီးေက်နပ္ဖို႔ ေရရွည္အမ်ဳိးသား အက်ဳိးစီးပြားကိုေတာင္ မငဲ့ကြက္ပဲ အစြမ္းကုန္ လိုက္ေလ်ာၿပီး အေပး အယူ လုပ္ခဲ့တယ္။
ဒီလို စစ္အုပ္စုေအာက္က ဗမာျပည္ထဲမွာ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ စစ္ေရးပါမက်န္ တ႐ုတ္ၾသဇာ လႊမ္းမိုးလာတာကို ျမင္ေန ရေတာ့ ၿပိဳင္ဘက္အိႏၵိယက ေနမထိထိုင္မသာ ျဖစ္လာတယ္။ အိႏၵိယဟာ (၈၈) အေရးေတာ္ပုံ ကာလအတြင္းမွာေကာ ေနာက္ပိုင္းကာလေတြမွာပါ ဗမာလူထုရဲ႕တိုက္ပြဲကို အခိုင္အမာ ေထာက္ခံအားေပးခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဗမာျပည္အတြင္းမွာ စစ္အုပ္စုနဲ႔ေပါင္းၿပီး တ႐ုတ္ၾသဇာ ႀကီးထြားလာေတာ့ စိုးရိမ္ေသာက ျဖစ္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗမာျပည္ဆိုင္ရာ သူ႔ရဲ႕ မူဝါဒကို ျပန္ၿပီး ဆန္းစစ္လာၾကတယ္။ ေနာက္ဆုံး (၁၉၉၃) ခုႏွစ္မွာ စစ္အုပ္စုနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရး စာခြ်န္ေတာ္ လဲလွယ္ၿပီး အျပဳသေဘာ ဆက္ဆံေရးကို ေျပာင္းလဲလိုက္ၾကတယ္။
ႏွစ္ႏိုင္ငံ နယ္ျခားကုန္သြယ္ေရး၊ (၂) ႏုိင္ငံနယ္ျခား နယ္ေက်ာ္ လက္နက္ကိုင္လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ မူးယစ္ေဆးဝါးေမွာင္ခိုလုပ္ငန္း ကို ပူးေပါင္းႏွိမ္နင္းဖုိ႔လို႔ သေဘာတူညီခ်က္မွာေဖၚျပခဲ့တယ္။ အႏွစ္သာရကေတာ့ ဗမာျပည္ထဲမွာ တေန႔တျခား ႀကီးထြား လာေနတဲ့ တ႐ုတ္ၾသဇာကို တန္ျပန္ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ျဖစ္တယ္။ ဒါကလည္း လုံၿခဳံေရးဆိုင္ရာ သူ႔ႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသားအက်ဳိးစီးပြား ကာကြယ္ေရးျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေျပာင္းလဲလိုက္တဲ့ အျပဳသေဘာ ဆက္ဆံေရးမူဟာ သူေမွ်ာ္မွန္းသေလာက္ ခရီးမ ေပါက္ဘဲ အိႏၵိယဟာ ေနရာတကာမွာ တ႐ုတ္ေနာက္ကို ေရာက္ေနခဲ့ရတယ္။ ရခိုင္ကမ္းလြန္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ထုတ္ လုပ္ေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တ႐ုတ္နဲ႔ ၿပိဳင္ဆိုင္ရာမွာ အႀကီးအက်ယ္ ႐ႈံးနိမ္ခဲ့ရတယ္။ ဒီလိုေမွ်ာ္မွန္းသလို မျဖစ္ခဲ့တာနဲ႔ ပတ္ သက္လို႔ အိႏၵိယႏုိင္ငံျခားေရးဌာန အရာရွိႀကီးတဦးက ဗမာျပည္ ဒီမုိကေရစီအေရးကို အိမ္နီးခ်င္းေတြအၾကားမွာ တ ကိုယ္တည္း အားသြန္ေထာက္ခံ ခဲ့တဲ့ “သံတမန္ေရး ေျခလွမ္းကြ်ံမႈအမွား” လို႔ သုံးသပ္ခဲ့တယ္။
အႏွစ္ (၂၀) ေက်ာ္ ဗမာျပည္ ဒီမိုကေရစီအေရး ေထာက္ခံခဲ့တဲ့ အေမရိကန္၊ အီးယူ စတာေတြ အခုခါ စစ္အုပ္စုနဲ႔ အျပဳ သေဘာ ဆက္ဆံေရး ထူေထာင္မယ္လို႔ ျပင္ဆင္ေနၾကတာေတြဟာ အိႏၵိယရဲ႕ ႐ႈျမင္သုံးသပ္ခ်က္နဲ႔ တသေဘာတည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားကို အေျခခံတဲ့ တ႐ုတ္ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈကို ဟန္႔တားေရး ျဖစ္ပါတယ္။
ဗမာ့အိမ္နီးခ်င္းမ်ား
ကိုယ့္တိုင္းျပည္ ကိုယ့္ျပႆနာကို ကိုယ္တုိင္ပဲ ဆုံးျဖတ္အေျဖရွာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ဗမာျပည္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္လာရင္ အိမ္နီးခ်င္း အစိုးရေတြရဲ႕ တာဝန္မဲ့သေဘာထားနဲ႔ ရပ္တည္ခ်က္ေတြက ဒီျပႆနာ အေျဖရွာေရးမွာ အခက္အခဲႀကီးေစခဲ့တယ္။ စစ္အုပ္စုရဲ႕တင္းမာတဲ့ သေဘာထားကို အားေပး အားေျမႇာက္ျဖစ္ေစခဲ့တယ္။ ဗမာအိမ္နီး ခ်င္းေတြရဲ႕တာဝန္မဲ့မႈကို ေတာင္အေမရိက က ဟြန္ဒူးရတ္ (Hunduras) ႏိုင္ငံျပႆနာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အိမ္နီးခ်င္း တိုင္း ျပည္ေတြရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ ၾကားဝင္ေဆာင္႐ြက္မႈေတြနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္ရင္ အထင္အရွား ျမင္ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။
မႏွစ္က (၂၀၁၀) မွာ ဟြန္ဒူးရတ္ႏိုင္ငံ သမတကို ပါလီမန္ဥကၠ႒က စစ္တပ္နဲ႔ေပါင္းၿပီး အာဏာသိမ္းခဲ့တယ္။ သမတကို အဓမၼ ေလယာဥ္ေပၚတင္ၿပီး ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးခဲ့တယ္။ ဒီ အာဏာသိမ္းအစိုးရကို ဘယ္အိမ္နီးခ်င္းေတြကမွ အသိအမွတ္ မျပဳၾကဘူး။ သမတ ကို အာဏာျပန္အပ္ဖို႔ ဖိအားေပး ေတာင္းဆိုၾကတယ္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံမ်ား အသင္း (OAS- Organisation of American States) ကပါ ထုတ္ပစ္လိုက္တယ္။ ေနာက္ဆုံး ဘရာဇီးသမတနဲ႔ ေကာ္စတာရီကာ သမတ တို႔ ၿခံရံၿပီး အာဏာသိမ္းခံထားရတဲ့ သမတ ကို ျပည္ေတာ္ျပန္ႏိုင္ဖို႔ စီစဥ္ၾကတယ္။ အာဏာသိမ္းအစိုးရက ေလ ဆိပ္ေလယာဥ္ေျပးလမ္းေတြကို ဓာတ္ဆီတင္ကားေတြနဲ႔ ပိတ္ဆို႔ထားတာေၾကာင့္ မေအာင္ျမင္ျပန္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကုန္း လမ္းကေန လွ်ဳိ႕ဝွက္ျပန္ပို႔လိုက္ၾကတယ္။ ျပန္ဝင္လာတဲ့ သမတကို ဘရာဇီးသံ႐ုံးက ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ထားတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ သမတ ျပန္ေရာက္လာတာေၾကာင့္ အာဏာသိမ္းမႈကို ဆန္႔က်င္ၾကတဲ့ လူထုေတြ စိတ္အားတက္ႂကြလာ တယ္။ ဆႏၵျပအုံႂကြမႈေတြ ပိုၿပီးျပင္းထန္လာတယ္။ ေနာက္ဆုံးမွာ အာဏာသိမ္းအစိုးရက ေစ့စပ္ေရးစားပြဲဝိုင္းကို ေရာက္ လာခဲ့ရတယ္။ (၃) လအတြင္း ေ႐ြးေကာက္ပြဲလုပ္ၿပီး အာဏာစြန္႔ဖို႔ သေဘာတူခဲ့ၾကရတယ္။ ဗမာ့အိမ္နီးခ်င္းေတြက ေတာ့ စစ္အုပ္စုကို ဘက္မလိုက္အဖြဲ႔တို႔ အာဆီယံအဖြဲ႔တို႔ အျပင္ အသစ္ဖြဲ႔လိုက္တဲ့ ေဒသတြင္း အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာပါ ဖိတ္ေခၚထည့္သြင္းလိုက္ၾကေသးတယ္။
မတူတဲ့ ေခတ္ႏွစ္ခုက လူထုႏွစ္ရပ္
ဒီလိုႏိုင္ငံတကာ အေျခအေနေတြက အခြင့္မသာတာနဲ႔ ႏိုင္ငံတခုရဲ႕ အေျပာင္းအလဲက မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ ဘူးလား။ လူထု တိုက္ပြဲေတြက မေအာင္ႏိုင္ေတာ့ဘူးလား။ ဒီလိုေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ႏုိင္ငံတကာ အေျခအေနေတြက ထည့္သြင္းစဥ္းစား တြက္ခ်က္ရေလာက္ေအာင္ ၾသဇာလႊမ္းတဲ့က႑မွာ ရွိေနပါတယ္။ အက်ဳိးသက္ေရာက္ပါတယ္။ တကယ္တမ္း အဆုံးအ ျဖတ္ကေတာ့ သက္ဆိုင္ရာႏုိင္ငံရဲ႕ လူထုသာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူထုအဆုံးအျဖတ္နဲ႔ တိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ရပ္ တည္ခ်က္ေတြကလည္း အဲဒီ့လူထု သယ္ေဆာင္သြားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေရစီးေၾကာင္းေနာက္ကို လိုက္ေျပာင္းလဲရပါတယ္။ ေလာေလာလတ္လတ္ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တူးနီးရွား၊ အီဂ်စ္၊ ယီမင္နဲ႔ အာရပ္ကမၻာမွာ ျဖစ္ထြန္းေနတဲ့ လူထုတိုက္ပြဲေတြက သက္ေသပါပဲ။
ေတာ္လွန္ေရးေျပာေျပာ၊ ႏုိင္ငံေရးေျပာေျပာ လူမႈအေဆာက္အဦတခု ေျပာင္းလဲေရး လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ လူထုသာ ပဓာန ျဖစ္ပါတယ္။ လူထုရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး ေရခ်ိန္ စည္း႐ုံးေရးေရခ်ိန္စတဲ့ ႏုိးၾကားမႈ အတိုင္းအတာဟာ တိုက္ပြဲရဲ႕ အဆုံးအျဖတ္ျဖစ္ ပါတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ခဲ့ရတဲ့ ဗမာလူထုဟာ ဒီကေန႔လူထုထက္ ႏိုင္ငံေရး ေရခ်ိန္ ျမင့္မားတယ္ လို႔ဆိုရပါမယ္။ လူထုရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးေရခ်ိန္ဆိုရာမွာ ႏိုင္ငံေရးႏိုးၾကားမႈနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးစည္းရုံးမႈတို႔ျဖစ္တယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေခတ္က လူထုနဲ႔ ဒီေန႔ ေခတ္လူထုဟာ ႏိုင္ငံေရးႏုိးၾကားမႈ တူပါတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္လူထုက ပိုတယ္လို႔ေတာင္ ေျပာခ်င္ေျပာလို႔ ရပါတယ္။ အမ်ဳိး သားလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ အဂၤလိပ္နဲ႔ စစ္အုပ္စုကို အဓိကရန္သူလို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ႐ႈျမင္ၾကပါတယ္။ ဆန္႔က်င္ ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီဆန္႔က်င္မႈကို တလုံးတစည္းထဲ ျဖစ္ေအာင္ စုစည္းတဲ့ ႏုိင္ငံေရးစည္း႐ုံးမႈေရခ်ိန္မွာေတာ့ ဒီေန႔ ေခတ္လူထုဟာ အလြန္အမင္း ခ်ိနဲ႔ေနတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ စစ္အုပ္စုရဲ႕ အစဥ္တစိုက္ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး ၾကမ္းၾကမ္းရမ္းရမ္း ႏွိပ္ကြပ္တာက အဓိကအေၾကာင္းတခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။
လူမႈစီးပြားေရးအရလည္း ဒီေန႔ေခတ္ ဗမာလူထုဟာ အနိမ့္ဆုံးအထိ က်ဆင္းေနတယ္။ ဒီစီးပြားေရး ခြ်တ္ၿခဳံက်မႈကတ ဆင့္ အမ်ဳိးသားေရး စာရိတၱမ႑ိဳင္ဟာ ဘယ္ေခတ္နဲ႔မွ မတူေအာင္ က်ဆင္းေနတယ္။ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္အမည္ခံ စစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကလည္း ထိပ္ကေနၿပီး ခိုးဝွက္လုယက္ေနတာကို ေျပာင္ေျပာင္ တင္းတင္းလုပ္ၿပီး စံနမူနာထူေနၾကတယ္။ တဖက္မွာလည္း တခ်ဳိ႕ေသာ ႏိုင္ငံေရးသမား၊ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ အမည္ခံေတြကလည္း ရသမွ်အခြင့္အေရးေတြကို သီလဖ်က္ၿပီး အမိအရ လက္မလႊတ္တမ္းယူေနၾကတယ္။ ဒီလိုလူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ေရွ႕တန္းပုဂၢိဳလ္မ်ားရဲ႕ မေကာင္းတဲ့ စံနမူနာေတြက အမ်ဳိးသားစာရိတၱမ႑ိဳင္ကို ယုတ္ေလ်ာ့က်ဆင္း (De-moralised National Morality) ေစတယ္။ ဒီ ေတာ့ ႏုိင္ငံေရးရဲ႕ အဓိက စံတရားေတြျဖစ္တဲ့ စြန္႔လႊတ္ျခင္း၊ အနစ္အနာခံျခင္းနဲ႔ စာရိတၱခိုင္မာျခင္းဆိုတာေတြက လူထု ၾကားမွာ ေနာက္တန္းေရာက္ သြားခဲ့ရတယ္။ ဒီစံတရားေတြဟာ အတဲ့သူ မိုက္တဲ့သူေတြရဲ႕ အလုပ္လို႔ ႐ႈျမင္လာၾက တယ္။
တခ်ဳိ႕ဆို ေထာင္မက်တဲ့ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ၾကလို႔ အရွက္မရွိ ေျဗာင္ဝါဒျဖန္႔ေနက်တယ္။ သင္တန္းေတြ ေပးေနၾကတယ္။ ဒါ ဟာ ဒီမိုကေရစီတုိက္ပြဲအေပၚမွာ ႀကံ႕ႀကံ႕ခံရင္း ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ေတြ က်ခံသြားၾကတဲ့ ကိုမင္းကိုႏိုင္၊ ကိုကိုႀကီး၊ ကို မင္းေဇယ်ာစတဲ့ (၈၈) ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ စြန္႔လႊတ္အနစ္နာခံမႈကို ပ်က္ရယ္ျပဳတာပဲ။ အာဏာရွင္စနစ္ကို အ႐ူးအမူး ဖက္တြယ္ထားတဲ့ စစ္အုပ္စုကို ဒီမိုကေရစီေတာင္းဆို တိုက္ပြဲဝင္တဲ့အခါမွာ ေထာင္မက်ေအာင္၊ အသက္မ ေသေအာင္၊ ေရွာင္လြဲလို႔ မျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အေျခအေနပါ။ ဒီေတာ့ သာမန္လူထုအၾကားမွာ အာဏာရွင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား အပါအ ဝင္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္သူမ်ား (ပတ္သက္ေနသူမ်ား) ကို လူႀကီး သို႔ေသာ္ မေကာင္းတဲ့ သူခိုးဓားျပ၊ လူလည္လူလိမ္၊ လြယ္ လြယ္ေျပာ လြယ္လြယ္ဖ်က္ စကားမတည္တဲ့ ကတိပ်က္သူေတြလို႔ ျမင္ေနသလားေတာင္ ထင္မိတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ေခတ္ ဗမာလူထုရဲ႕ စီးပြားေရးအေျခအေနက ဒီေန႔အေျခအေနထက္ အမ်ားႀကီးသာပါတယ္။ တစုံတရာ လြတ္လပ္တဲ့ ကုန္သြယ္စီးပြားရွာခြင့္နဲ႔ အသိပညာေတြ ျဖန္႔ခ်ီခြင့္၊ ေလ့လာလိုက္စားခြင့္ ရွိတယ္။ ဒီ့အျပင္ လစ္ဘရယ္ ဒီ မိုကေရစီအရ တစုံတရာ လြတ္လပ္တဲ့ စည္း႐ုံးလႈပ္ရွားခြင့္ေတြ ရွိတယ္၊ အသင္းအပင္း ဖြဲ႔စည္းခြင့္ေတြရွိတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ လူအမ်ား စုေပါင္းလႈပ္ရွားမႈနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္းတခုကို ဟန္ခ်က္ညီ ထိန္းေက်ာင္းလႈပ္ရွားတဲ့ အေလ့အက်င့္ေတြ ရွိတယ္။ အဖြဲ႔အစည္း တခုအတြင္း ဘယ္လိုစည္းေဝးမယ္၊ ဘယ္လိုေဆြးေႏြးျငင္းခုံမယ္၊ ဘယ္လို ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကိုရယူၿပီး ဘယ္လို စုေပါင္း အေကာင္အထည္ ေဖၚမယ္ဆိုတဲ့ အေတြ႔အႀကဳံနဲ႔ အေလ့အက်င့္ေကာင္းေတြ ရွိၾကတယ္။ ဒါေတြဟာ ဒီေန႔ေခတ္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဗမာလူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ မေတြ႔ရေတာ့သေလာက္ ျဖစ္ေနတဲ့ အေလ့အက်င့္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒီအခ်က္ေတြ ဟာ သဟဇာတျဖစ္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုရဲ႕ အေရးပါတဲ့ လကၡဏာျဖစ္တယ္။
ဒီေန႔ေခတ္မွာ စစ္အာဏာရွင္ေတြ ဖိႏွိပ္မႈေအာက္က လူထုၾကားမွာ မဆိုထားနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ စည္း႐ုံးလႈပ္ရွားႏုိင္တဲ့ ျပင္ပ အင္အားစုေတြၾကားမွာေတာင္ ဒီအေလ့အက်င့္ေတြကို မတည္ေဆာက္ႏုိင္ေသးဘူး။ ဒီလကၡဏာေတြကို မျဖည့္ဆည္း ႏိုင္ေသးဘူး။ အစုအဖြဲ႕အေရးနဲ႔ လူပုဂၢိဳလ္အေရးေတြကို မခြဲျခားႏုိင္ေသးဘူး။ မူနဲ႔လူကို မခြဲျခားႏုိင္ေသးဘူး။ မူနဲ႔ေဘာင္နဲ႔ အလုပ္လုပ္တဲ့ အေလ့အက်င့္ေတြ မထူေထာင္ႏိုင္ေသးဘူး။ အာဏာရွင္ဝါဒရဲ႕ လကၡဏာေတြျဖစ္တဲ့ သူလုပ္ရင္ ငါမပါ၊ မႀကိဳက္သူခ်န္ထား၊ အဖြဲ႔တြင္းမွာ လြတ္လပ္စြာ ေဆြးေႏြးျငင္းခုံရမယ့္အစား အျပင္မွာ လက္တုိ႔ေဆြးေႏြး ဂိုဏ္းဖြဲ႔လႈပ္ရွား၊ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို မေလးစားတဲ့ စ႐ိုက္ဆိုးေတြက မလြတ္ေျမာက္ႏုိင္ေသးဘူး။
ဒါဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ကိုယ္စားျပဳ လႈပ္ရွားရတဲ့ လူထုအေျခအေန ျခားနားခ်က္ အ က်ဥ္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္  ရင္ဆိုင္ရတဲ့ ရန္သူအမ်ဳိးအစားကလည္း မတူပါဘူး။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ အဲဒီအခ်ိန္က ဗမာလူထု ရင္ဆိုင္ခဲ့ရတာက လူမ်ဳိးျခား အေသြးအေရာင္ပါ ကြဲျပားတယ္။ ဒီကေန႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ရန္သူကေတာ့ လူထု ထဲက လူေတြသာျဖစ္တယ္။ အေသြးတူ အသားတူ အမ်ဳိးသားခ်င္းထဲက ေလာက္ေကာင္လို ရန္သူျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူထုအၾကားမွာ ရန္ငါစည္း ခြဲျခားဖုိ႔ ခက္ခဲတယ္။ အားလုံးက တေၾကာင္းမဟုတ္ တေၾကာင္း ဆက္ႏြယ္ပတ္သက္ေနၾက တယ္။
(ဆက္လက္တင္ျပပါဦးမယ္)
ရဲေဘာ္ေက်ာ္သန္း
kyaw_than2004@yahoo.com
လက္ဆင့္ကမ္းျဖန္႔ေဝေပးၾကပါရန္